Bewustwording creëren over mensenhandel is de rode draad in alle activiteiten van CoMensha. CoMensha stimuleert bewustwording door middel van campagnes en voorlichting.

Onze Ogen op Mensenhandel

Tijdens de Week tegen Mensenhandel (14 t/m 18 oktober 2024) hebben de Rijksoverheid, gemeenten, maatschappelijke organisaties en betrokken burgers de handen ineengeslagen om mensenhandel zichtbaar te maken en tegen te gaan. Het ministerie van JenV, de VNG en CoMensha lanceerden de landelijke campagne Onze Ogen op Mensenhandel. Het doel is om lokale, regionale en landelijke initiatieven tegen mensenhandel met elkaar te verbinden, samenwerking te versterken en bewustwording over mensenhandel te vergroten, ofwel deze campagne is een krachtig en gezamenlijk geluid tegen mensenhandel.

Organisaties en personen konden zich aanmelden als betrokken partner en met behulp van een toolkit meedoen aan de campagne. Via een Instagram-sjabloon werden betrokken partners opgeroepen om hun 'ogen' te delen en zo zichtbaar te maken dat iedereen een rol kan spelen bij het signaleren van mensenhandel. Hoe meer ogen gericht staan op mensenhandel, des te meer wij slachtoffers een uitweg kunnen bieden. De campagne kreeg veel positieve reacties en ons Instagramkanaal kreeg er aanzienlijk meer volgers bij. Het voornemen is om de campagne jaarlijks te herhalen.

Jouw twijfel, iemands kans

Professionals zijn zich niet altijd bewust van de rol die zij in de signalering van mensenhandel kunnen spelen. Zij weten niet waar zij op moeten letten of weten niet wat te doen wanneer zij signalen oppikken. Daarom lanceerde CoMensha op 18 oktober 2023 – de Europese Dag tegen Mensenhandel – de bewustwordingscampagne Jouw twijfel, iemands kans, gericht op professionals die 'getuige' kunnen zijn van signalen van mensenhandel. De campagne is te zien via de digitale kanalen van CoMensha en moedigt professionals aan om ook bij twijfel een melding te maken van verdachte situaties. Deze aanpak sluit aan op de aanbevelingen uit het onderzoek Het verhaal achter de cijfers van Bureau Beke, waarin wordt benadrukt dat gerichte voorlichtingscampagnes voor signalerende professionals nodig zijn.

In 2024 heeft CoMensha de campagne opnieuw laten draaien. De berichten zijn via LinkedIn ongeveer 153.615 weergegeven, via Instagram/Facebook bijna 331.000 keer. De campagne loopt door in 2025. De resultaten tonen een hoger bereik dan de vorige campagneperiode in 2023.

Voorlichting en bewustwording voor netwerkpartners

Voorlichting over mensenhandel aan netwerkpartners is een belangrijke taak voor CoMensha. Daarmee stimuleren we op allerlei bestuurlijke en maatschappelijke niveaus de aandacht voor mensenhandel. In 2024 organiseerde CoMensha 20 bewustwordingsbijeenkomsten voor gemeenten en ketenpartners, vaak in samenwerking met regionale zorgcoördinatoren. De doelgroep bestond uit de NP, het Openbaar Ministerie (OM), de NLA en diverse zorginstellingen. CoMensha gaf voorlichtingen, workshops en ondersteunde bij de VR-experience, waarin deelnemers zich verplaatsten in een slachtoffer van mensenhandel. De bijeenkomsten werden positief beoordeeld vanwege de uitgebreide kennis op het gebied van mensenhandel en duidelijkheid over bij wie ze terecht kunnen voor verdere stappen.

Daarnaast heeft CoMensha zich in 2024 gericht op deskundigheidsbevordering bij specifieke beroepsgroepen, waaronder de NLA. Aan de NLA verstrekte CoMensha relevante informatie over de rechtsbescherming en het recht op voorzieningen voor Nederlandse slachtoffers van arbeidsuitbuiting. Ook verzorgde CoMensha tweemaal een presentatie bij de Koninklijke Marechaussee (KMar)-opleidingen, waarin werd toegelicht wat we doen en op welke wijze professionals slachtoffers kunnen aanmelden bij CoMensha. CoMensha nam eveneens deel aan een pilot in de regio Utrecht, in samenwerking met Veilig Thuis Utrecht. In dit kader werden 10 jeugdinstellingen voorgelicht over mensenhandel, met specifieke aandacht voor criminele uitbuiting en seksuele uitbuiting.

Voorlichting en bewustwording bij gemeenten

De voornaamste doelgroep voor deze voorlichtingen zijn gemeenten. In 2024 streefde CoMensha ernaar om gemeenten meer met elkaar te verbinden en moedigde ze aan om voorlichtingsbijeenkomsten gezamenlijk te organiseren, bij voorkeur met 2 of meer gemeenten. Deze werkwijze sluit aan bij de aanbevelingen uit het onderzoek van Bureau Beke. De focus ligt op het begrijpen van wat mensenhandel is, de verschillende vormen ervan, hoe die te signaleren en welke interne meldroutes te volgen.

Voorlichting zorgprofessionals

Vele slachtoffers komen in aanraking met een zorgprofessional tijdens de uitbuiting. CoMensha en FairWork vinden het belangrijk dat zorgprofessionals signalen van mensenhandel kunnen herkennen. Samen zetten we in nauw contact met onder meer de Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst (KNMG) actief in op voorlichting aan (huis)artsen en andere medische professionals. Dit heeft er ook toe geleid dat mensenhandel expliciet is opgenomen in de meldcode van de KNMG.

In samenwerking met een ervaringsdeskundige zijn er voor negen KNMG-districten bewustwordings- en signaleringsbijeenkomsten gehouden, met als doel de kennis over mensenhandel te vergroten en bekendheid te geven aan de nieuwe meldcode. Het doel is dat (huis)artsen slachtoffers van mensenhandel beter signaleren. Daarnaast is er een toolkit ontwikkeld en een informatiepakket voor huisartsen. Het bevat naast de Veilige Vragen een verzameling van praktijkvoorbeelden met signalen van mensenhandel, de Handreiking aanpak mensenhandel en het gebruik van persoonsgegevens en factsheets. Meer informatie over dit project via deze link.

Website en social media

In het afgelopen jaar is de functionaliteit van de website hetzelfde gebleven, maar toegankelijker gemaakt. Dit omvat onder andere het nieuwe online aanmeldformulier. Professionals konden voorheen slachtoffers alleen via een Excel-bestand aanmelden bij CoMensha. Sinds begin 2024 is het ook mogelijk om via een online formulier slachtoffers van mensenhandel aan te melden.

Daarnaast werkte CoMensha in 2024 aan de doorontwikkeling van de Mensenhandel Academy tot een dynamische kennisbank die gebruikers beter voorziet in hun informatiebehoeften en voorkeuren. De vernieuwde opzet is overzichtelijker, gebruiksvriendelijker en gericht op het bieden van toegankelijke informatie voor iedereen die betrokken is bij de aanpak van mensenhandel. De lancering vindt begin 2025 plaats.

In 2024 steeg het aantal bezoekers van onze website van 48.475 (2023) naar 61.298 bezoekers. Deze stijging is grotendeels te danken aan de socialmediacampagnes rondom Jouw twijfel, iemands kans.

CoMensha was in 2024 actief op social media (LinkedIn, Facebook en Instagram). De berichten waren voorzien van links naar onze website (actualiteiten), waarop uitgebreidere informatie was te verkrijgen.