CoMensha heeft een belangrijke verbindende rol in de ketenaanpak van mensenhandel. Samen met diverse ketenpartners en betrokkenen bestrijdt CoMensha alle vormen van mensenhandel en verbetert de zorg voor slachtoffers. De unieke rol die CoMensha in de nationale keten heeft, wordt het best duidelijk door de structurele platforms/overleggen waar CoMensha initiator dan wel actief deelnemer of voorzitter van is, bijvoorbeeld het Landelijk Zorgcoördinatorenoverleg (ZoCo-overleg) en het AF-Veilig Thuis.

Afbeelding 2. Overzicht van overlegstructuren

TFM
Op strategisch niveau heeft CoMensha zitting in de TaskForce Mensenhandel (TFM). Hier brengt CoMensha de successen, trends en knelpunten die zichtbaar zijn in het werkveld en overgedragen worden vanuit belangrijke ketenpartners ter sprake. Op tactisch en strategisch niveau is CoMensha voorzitter van het SOM en voert hiervan het secretariaat. Hier wordt de vertaalslag vanuit en naar de praktijk gemaakt en samen met ketenpartners uit de zorgkant kritisch en vanuit een oplossingsgerichte blik naar de huidige aanpak van mensenhandel gekeken.

SOM

Het Strategisch Overleg Mensenhandel (SOM) is een overleg van 13 maatschappelijke (zorg)instellingen die een groot deel van de slachtoffers mensenhandel opvangen, begeleiden en/of voor deze groep een belangenbehartigingsfunctie vervullen. In 2022 heeft het SOM zich ingezet voor het aankaarten van knelpunten als gevolg van de wijziging vreemdelingencirculaire. Het SOM is actief betrokken geweest bij de continuering van het programma Samen tegen Mensenhandel en droeg vanuit het zorgveld bij aan de Group of Experts on Action against THB (GRETA)’s derde evaluatie van Nederland (zowel schriftelijk als mondeling tijdens het bezoek van de GRETA-delegatie aan Nederland in oktober 2022).

ZoCo-overleg

Verder is CoMensha voorzitter van het ZoCo-overleg, een belangrijke voedingsbron voor het overleg met ministeries en voor het SOM en de TFM. Knelpunten waar zorgcoördinatoren en SOM-leden in de regionale praktijk op operationeel en tactisch niveau mee te maken krijgen, kunnen op strategisch niveau worden geagendeerd en indien mogelijk leiden tot aanpassing van beleid.

NLA zorgoverleg

Omdat zorgverleners en inspecteurs van de Nederlandse Arbeidsinspectie (NLA) in de praktijk tegen knelpunten in de samenwerking aanliepen, heeft CoMensha sinds 2017 een overleg tussen NLA, een afvaardiging ZoCo, de opvanglocaties NLA, FairWork en CoMensha geïnitieerd. Dit halfjaarlijks overleg biedt de mogelijkheid om zowel structurele uitdagingen in de samenwerking te adresseren als casuïstiek te bespreken. CoMensha initieerde in 2017 het overleg van de NLA met zorgcoördinatoren en is voorzitter van het Landelijk Overleg Veilig Thuis Aandachtsfunctionarissen Mensenhandel.

Samenwerking met de Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst (KNMG)/zorgprofessionals om signalering mensenhandel te verbeteren

CoMensha vindt het belangrijk dat zorgprofessionals een signalerende rol vervullen als het gaat om herkennen van signalen van mensenhandel. CoMensha zet samen met FairWork dan ook actief in op deze rol van (huis-)artsen en andere medische professionals. Vele slachtoffers komen in aanraking met een zorgprofessional ten tijde van de uitbuiting. We zijn hierover in nauw contact met onder meer de KNMG. Dit heeft er ook toe geleid dat mensenhandel expliciet is opgenomen in de meldcode. In samenwerking met ervaringsdeskundige Sameena van der Mijden en de KNMG zijn er voor negen KNMG-districten bewustwordings- en signaleringsbijeenkomsten gehouden, met als doel de kennis en attitude over mensenhandel te vergroten en bekendheid te geven aan de nieuwe meldcode. Het langetermijndoel is dat (huis)artsen slachtoffers van mensenhandel beter signaleren. Effectieve signalering zorgt ervoor dat slachtoffers sneller doorverwezen worden; ze krijgen betere hulp en kunnen eerder aanspraak maken op hun rechten. Daarnaast is er een toolkit ontwikkeld, een informatiepakket voor huisartsen. Het bevat naast de Veilige Vragen een verzameling van praktijkvoorbeelden met signalen van mensenhandel, de Handreiking en factsheets. Meer informatie over dit project via deze link.

Samenwerking met ervaringsdeskundigen

Onze ambitie is om beleid en activiteiten zo goed mogelijk aan te laten sluiten op de belevingswereld van slachtoffers. CoMensha wil om die reden de samenwerking met ervaringsdeskundigen intensiveren en een structurele plek binnen onze werkprocessen geven. Naar aanleiding hiervan heeft CoMensha samenwerking gezocht met de Vliegende Brigade Ervaringsdeskundigheid. De brigade is samengesteld uit ervaringsdeskundigen en ondersteunt gemeenten, cliënten- en naastenorganisaties en andere relevante organisaties als het gaat om de inzet van ervaringskennis en -deskundigheid. Ook vragen ketenpartners regelmatig advies over inzet van ervaringsdeskundigen. Wij stimuleren dit en brengen hen graag in contact met ervaringsdeskundigen.

'Als platform benadrukken wij het belang van ervaringsdeskundigen bij het creëren van bewustwording over wat slachtoffers van mensenhandel doormaken. We werken mee aan de landelijke aanpak van mensenhandel. We laten onze stem horen en streven naar een wereld waarin er meer begrip en laagdrempelige hulp is voor slachtoffers.’


Danushika Friederichs, ervaringsdeskundige bij Platform HOPE

Effectieve signalering zorgt ervoor dat slachtoffers sneller doorverwezen worden

Internationale netwerken

Mensenhandel kent geen grenzen en daarom is het cruciaal om samen te werken met onze internationale partners en lid te zijn van diverse internationale netwerken. Op die manier kunnen we onze krachten bundelen om deze problematiek aan te pakken.

La Strada International

CoMensha is niet alleen een oprichter van La Strada International, maar ook een toegewijd lid van dit Europese ngo-platform dat vanuit een mensenrechtenperspectief slachtoffers van mensenhandel ondersteunt. La Strada International heeft als doel om mensenhandel te voorkomen en de rechten van verhandelde personen te beschermen en te realiseren. Dit wordt bereikt door slachtoffers toegang te bieden tot adequate bijstand en ondersteuning, informatie- en kennisuitwisseling en capaciteitsopbouw van ngo’s en andere belanghebbenden. Het platform legt de nadruk op monitoring van en lobby voor de effectieve implementatie van Europees beleid en regelgeving tegen mensenhandel.


Momenteel heeft La Strada International 25 leden en 5 geassocieerde leden in 24 Europese landen. CoMensha heeft in 2022 deelgenomen aan een studiereis naar Italië om meer te weten te komen over hoe de ondersteuning van slachtoffers van mensenhandel daadwerkelijk is geregeld. Ook namen we deel aan de ngo-platformbijeenkomst in Helsinki, waar de leden knelpunten bespraken en kennis uitwisselden, bijvoorbeeld over het non-punishment-beginsel, gegevensdeling, verblijfsrecht in verschillende landen, impact van de strafbaarstelling van de ‘knowingly use’, betrokkenheid van ngo’s bij slachtofferidentificatie, kwaliteit van strafprocedures, en hoe strategisch te procederen in mensenhandelzaken.

‘De samenwerking met CoMensha stelt ons in staat om op nationaal en Europees niveau wet- en regelgeving te monitoren en te toetsen op de impact voor slachtoffers. Zo reageerden we op voorstellen voor aanpassing van de Europese mensenhandel richtlijn en het Nederlands strafwetsartikel. Ook volgden we samen nauwlettend de situatie van Oekraïense vluchtelingen in Nederland en andere Europese landen en vroegen aandacht voor hun kwetsbaarheid, evenals voor andere vluchtelingen. Ook werkten we met Comensha aan dataverzameling en het verwijzen van slachtoffers naar buitenlandse organisaties.’


Suzanne Hoff, La Strada International

La Strada International

25-jarig jubileum

Symposium KOK Duitsland: Trafficking in Human Beings and Data Policy

Internationale projecten

Global Alliance Against Traffic in Women (GAATW)

CoMensha is lid van GAATW, een alliantie van meer dan 80 niet-gouvernementele organisaties uit Afrika, Azië, Europa, Latijns-Amerika en de Caraïben en Noord-Amerika. Het International Secretariaat is gevestigd in Bangkok, Thailand en coördineert de activiteiten van de alliantie, verzamelt en verspreidt informatie en pleit namens de alliantie op regionaal en internationaal niveau. Lidorganisaties zijn onder meer migrantenrechtenorganisaties, organisaties ter bestrijding van mensenhandel, zelfgeorganiseerde groepen migrerende werknemers, huishoudelijk personeel, overlevenden van mensenhandel en sekswerkers, mensenrechten- en vrouwenrechtenorganisaties en directe dienstverleners.


> Klik hier voor meer informatie

EU Civil Society Platform

CoMensha is lid van het EU Civil Society Platform en nam in 2022 ook deel aan de online overleggen van dit platform. Onderwerpen waren onder meer de samenwerking tussen EU-opsporingsdiensten en wijze van terugkrijgen van financiële verdiensten uit mensenhandel. Tevens zijn kennis en ervaringen uitgewisseld over hoe leden hun activiteiten hebben uitgevoerd ten tijde van de coronamaatregelen.

Netwerk VN-Vrouwenverdrag

CoMensha is agenda-lid van het Netwerk VN-Vrouwenverdrag. Dit is een overlegstructuur van verschillende vrouwen- en mensenrechtenorganisaties en onafhankelijke experts. De doelstellingen van het Netwerk VN-Vrouwenverdrag zijn het bevorderen van informatievoorziening en expertise met betrekking tot het VN‑Vrouwenverdrag, het lobbyen voor een goede implementatie van het VN-Vrouwenverdrag en het gezamenlijk tot stand brengen van schaduwrapportages en andere stukken die bijdragen aan het bovenstaande.

‘Quote

Quote

Quote

Quote

Quote

Quote'


Joep Pattijn, Programmadirecteur Vreemdelingenzaken en Migratiecriminaliteit Nationale Politie

‘We hebben het afgelopen jaar hard gewerkt om de gegevens van de slachtoffers geautomatiseerd aan te kunnen aanleveren. CoMensha is zo in staat om de slachtoffers te helpen op weg naar een beter leven en de aard en omvang van mensenhandel in beeld te brengen. Die gezamenlijke verantwoordelijkheid voor de aanpak van mensenhandel is iets om trots op te zijn’.


Joep Pattijn, Programmadirecteur Vreemdelingenzaken en Migratiecriminaliteit Nationale Politie



Relevante parlementaire documenten waarbij CoMensha betrokken is geweest

  • Antwoord op vragen van het lid Verkuijlen (VVD) over het bericht de helft van de slachtoffers van mensenhandel binnen enkele jaren opnieuw slachtoffer van een misdrijf wordt (3 februari 2022) > link

  • Algemeen Overleg Mensenhandel en prostitutie (24 februari 2022) > link

  • Antwoord staatssecretaris JenV op vragen van de leden Kuik (CDA) en Bikker (CU) over het bericht 'Gevaar loert voor Oekraïense vluchtelingen: 'Prostitutie, gedwongen adoptie en uitbuiting'' (17 juni 2022) > link

  • Brief regering; Toezeggingen gedaan tijdens het commissiedebat van 24 februari 2022 over mensenhandel en prostitutie oa. AVG kwestie (4 juli 2022) > link

  • Reactie Staatssecretaris JenV op het rapport CKM; onzichtbare slachtoffers MH 2021 (8 november 2022) > link

  • Verslag van een schriftelijk overleg over hoofdlijnen Modernisering strafbaarstelling mensenhandel (Kamerstuk 28638-210) (30 november 2022) > link