Bewustwording creëren over mensenhandel is de rode draad in alle activiteiten van CoMensha. CoMensha stimuleert bewustwording door middel van campagnes en voorlichting.

Jouw twijfel, iemands kans

Professionals zijn zich niet altijd bewust van de rol die zij in de signalering van mensenhandel kunnen spelen. Zij weten niet waar zij op moeten letten of weten niet wat te doen wanneer zij signalen oppikken. Daarom lanceerde CoMensha op 18 oktober 2023 - de Europese Dag tegen Mensenhandel - de nieuwe bewustwordingscampagne Jouw twijfel, iemands kans. De doelgroep van de campagne zijn professionals die 'getuige' kunnen zijn van signalen van mensenhandel. De campagne is te zien via de digitale kanalen van CoMensha en moedigt professionals aan om ook bij twijfel een melding te maken van verdachte situaties.

In 2023 is gestart met de onderdelen seksuele uitbuiting en arbeidsuitbuiting van de campagne. De berichten over deze twee vormen van uitbuiting zijn via LinkedIn ongeveer 80.000 keer weergegeven, via Instagram/Facebook bijna 300.000 keer. De campagne loopt door in 2024.

Symposium: Kansen en uitdagingen voor de toekomst van de aanpak van mensenhandel

CoMensha heeft rondom het vertrek van directeur-bestuurder Ina Hut in juli 2023 een symposium georganiseerd. Tijdens het symposium deelden voorzitter van GRETA Helga Gayer en Nationaal Rapporteur Mensenhandel Conny Rijken hun visie op de toekomst van de aanpak van mensenhandel. Gerrit van der Burg (tot 1 juni 2023 voorzitter van het College van Procureurs-Generaal), Jolanda van Boven (expert op het gebied van privacy op het snijvlak van zorg en veiligheid) en Eefje de Volder (adviseur aanpak mensenhandel bij CoMensha) benoemden de juridische uitdagingen en mogelijkheden bij de aanpak van mensenhandel. De oproep was om minder krampachtig met de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) om te gaan. Er is qua gegevensdeling veel meer mogelijk dan menigeen denkt. Saskia de Jong (Chief Social Impact Officer van WebIQ) sprak over de vaak nog te weinig benutte kansen die technologie biedt in de preventie en bestrijding van mensenhandel en gaf voorbeelden van hoe dit wel kan.

Voorlichting en bewustwording voor netwerkpartners

Voorlichting over mensenhandel aan netwerkpartners is een belangrijke taak voor CoMensha. Daarmee stimuleren we op allerlei bestuurlijke en maatschappelijke niveaus de aandacht voor mensenhandel. De voornaamste doelgroep voor deze voorlichting zijn gemeenten. De focus ligt op het begrijpen van wat mensenhandel is, de verschillende vormen ervan, hoe die te signaleren en welke interne meldroutes te volgen. In 2023 heeft CoMensha 35 bewustwordingsbijeenkomsten georganiseerd voor gemeenten door het hele land. De bijeenkomsten werden positief beoordeeld vanwege de uitgebreide kennis op het gebied van mensenhandel en duidelijkheid over bij wie ze terecht kunnen voor verdere stappen.

Daarnaast heeft CoMensha zich in 2023 gericht op deskundigheidsbevordering bij specifieke beroepsgroepen zoals spoedeisende hulpartsen, medewerkers van de GGD en de jeugdhulp. In totaal hebben er 68 voorlichtingsbijeenkomsten plaatsgevonden in 2023.

Voorlichting bij gemeenten

CoMensha heeft in 2023 op verschillende manieren bijgedragen aan de gemeentelijke aanpak van mensenhandel. Gemeenten zonder beleid hebben we geholpen met de start van hun beleid. Onder andere door middel van het beleidsmodel van CoMensha. Ook hebben we gemeenten geadviseerd over de doorontwikkeling van hun beleid en ondersteund bij de aanpak van diverse vraagstukken. Dit doen we in samenwerking met ketenpartners zoals het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV) en de VNG.

Een belangrijk onderdeel van de gemeentelijke aanpak is bewustwording onder ambtenaren die in contact kunnen komen met slachtoffers van mensenhandel. In 2023 heeft CoMensha bij gemeenten en regio's 35 bewustwordingsbijeenkomsten georganiseerd. De deelnemers (vooral ambtenaren van gemeenten) leerden wat mensenhandel is en hoe dit te signaleren.

Voorlichting zorgprofessionals

Vele slachtoffers komen in aanraking met een zorgprofessional tijdens de uitbuiting. CoMensha en FairWork vinden het belangrijk dat zorgprofessionals signalen van mensenhandel kunnen herkennen. Samen zetten we in nauw contact met onder meer de Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst (KNMG) actief in op voorlichting aan (huis)artsen en andere medische professionals. Dit heeft er ook toe geleid dat mensenhandel expliciet is opgenomen in de meldcode van de KNMG.

In samenwerking met een ervaringsdeskundige zijn er voor negen KNMG-districten bewustwordings- en signaleringsbijeenkomsten gehouden, met als doel de kennis over mensenhandel te vergroten en bekendheid te geven aan de nieuwe meldcode. Het doel is dat (huis)artsen slachtoffers van mensenhandel beter signaleren. Daarnaast is er een toolkit ontwikkeld en een informatiepakket voor huisartsen. Het bevat naast de Veilige Vragen een verzameling van praktijkvoorbeelden met signalen van mensenhandel, de Handreiking aanpak mensenhandel en het gebruik van persoonsgegevens en factsheets. Meer informatie over dit project via deze link.

Website en social media

In het afgelopen jaar heeft CoMensha haar website vernieuwd om tegemoet te komen aan de behoeften van de bezoekers. Ook de look-and-feel van de website was verouderd. De functionaliteit is hetzelfde gebleven, maar toegankelijker gemaakt. Dit omvat onder andere een veilig registratieformulier voor slachtoffers, heldere informatie over opleidingen en een sluitknop voor de veiligheid van bezoekers. De nieuwe look-and-feel volgt de CoMensha-huisstijl en bevat een aparte landingspagina voor de campagne Jouw twijfel, iemands kans.

In 2023 daalde het aantal bezoekers van onze website van 55.151 (2022) naar 48.475 bezoekers. Uit voorgaande jaarbeelden 2020 (32.422 bezoekers) en 2021 (39.234) blijkt een stijgende lijn in het aantal bezoekers. In 2023 is het aantal weliswaar lager dan in 2022, maar nog altijd aanzienlijk hoger dan in 2020 en 2021. De overgang van de oude naar nieuwe website van CoMensha is een mogelijke verklaring voor de afname. We hopen dat in 2024 nog meer professionals onze vernieuwde website weten te vinden.

CoMensha was in 2023 actief op social media (LinkedIn, Facebook en Instagram). De berichten waren voorzien van links naar onze website (actualiteiten), waarop uitgebreidere informatie was te verkrijgen.