Hoofdstuk 3
3
Zorgcoördinatie & opvang
Zorg-coördinatie & opvang
Een landelijk dekkend netwerk van zorgcoördinatoren is de kortste weg naar de juiste opvang en zorg voor slachtoffers van mensenhandel in de regio. CoMensha hamert er bij gemeenten en hulpverlenende instanties al jaren op zich hier hard voor te maken. Vanwege extra financiering van het ministerie van VWS (vanaf medio 2018) heeft dit - ondanks corona - in 2020 een stevige impuls gekregen.
CoMensha is voorzitter van het Zorgcoördinatorenoverleg
In dit overleg worden knelpunten besproken die de zorgcoördinatoren ervaren bij de uitoefening van hun werk en best practices uitgewisseld. Het Zorgcoördinatorenoverleg is een belangrijke voedingsbron voor het Strategisch Overleg Mensenhandel en voor de Task Force Mensenhandel. In 2020 is onder meer gesproken over de AVG en de invloed daarvan op de eigen werkwijze, zicht op criminele uitbuiting en de inzet van ervaringsdeskundigheid.
Uitbreiding Zorgcoördinatie
De aan CoMensha in 2018 toegewezen aanvullende subsidie voor een landelijke uitrol van zorgcoördinatie werd medio 2020 met anderhalf jaar verlengd. Een belangrijk hulpmiddel is een database met gegevens over de status van zorgcoördinatie in elke gemeente in Nederland en informatie over de wijze van invulling van de functie zorgcoördinator. Uit de data bleek hoe en in welke mate regio’s van elkaar verschillen in bewustwording, beleid en aanpak van mensenhandel. Aan minstens 50 (van de 352) gemeenten zonder (volledig) mensenhandelbeleid gaf CoMensha voorlichting op maat over het belang van zulk beleid bij de aanpak van mensenhandel. Ook gaven we samen met de VNG voorlichting bij regionale platform fraudebestrijding-regio’s zoals in Noord-Nederland (Zuidhorn), Overijssel (Hengelo), Zuidwest - Nederland en Gelderland.
CoMensha gaf aan veel gemeenten voorlichting op maat over het belang van de aanpak van mensenhandel
Longread – CoMensha, VNG, Jessica Maas en Bas Losekoot
We ontwikkelden in 2020 een Longread Mensenhandel, een website met ervaringsverhalen van zowel slachtoffers als professionals; van handhaver tot zorgcoördinator, van aandachtsfunctionaris tot officier van justitie. Van de naar schatting jaarlijks 5000 tot 7500 slachtoffers van mensenhandel is slechts een klein aantal in beeld. De Longread is bedoeld voor burgers en professionals met wie wij het verschil willen maken in de strijd tegen elke vorm van uitbuiting. Alleen samen kunnen we mensenhandel aanpakken. Een cruciale rol is hierbij weggelegd voor gemeenten, die immers met bestuurlijke instrumenten barrières kunnen opwerpen en daders kunnen tegenhouden.
Lees de longread hier
Kompas / Aanpak Mensenhandel
Een ander nieuw instrument is Het Kompas Aanpak Mensenhandel, dat de VNG samen met CoMensha heeft ontwikkeld. Het Kompas is een overzichtelijk digitaal hulpmiddel dat gemeenten en professionals concrete handvatten biedt voor de aanpak van mensenhandel. Het bevat ook specifieke informatie over de verschijningsvormen, de bestuurlijke instrumenten en verantwoordelijkheden en op welke wijze en met wie gemeenten de aanpak van mensenhandel kunnen vormgeven. Tevens is een factsheet met aanbevelingen voor het agenderen en borgen van een aanpak van mensenhandel in gemeenten gepubliceerd en verspreid.
Lees het kompas hier
Uitbreiding in 2020
Regio’s Zuid-Limburg, Breda/Baronie, Noord-Midden Limburg, provincies Zeeland, Drenthe, gemeenten Eindhoven, Zwolle.
Opvangverzoeken
In het recente verleden werd CoMensha bij de zoektocht naar opvang voor (mogelijke) slachtoffers met enige regelmaat geconfronteerd met opvanginstellingen die regiobinding hanteren, terwijl dit geen contra-indicatie zou mogen zijn. In 2020 kregen we minder opvangverzoeken waardoor we minder met de problematiek van regiobinding te maken hebben gehad. Samen met Valente zal CoMensha wel blijvend aandacht vragen voor dit knelpunt en zo nodig agenderen op het directeurenoverleg van de opvanginstellingen. Tevens zal dit knelpunt indien nodig blijvend onder de aandacht worden gebracht van de ministeries van Justitie en Veiligheid en VWS.
N.B. Het aantal opvangverzoeken bij CoMensha voor OMM is 20. Het gaat hierbij om eerste opvangverzoeken. Er zijn ook cliënten vanuit bijvoorbeeld de COSM doorgestroomd naar OMM, vandaar dat het aantal plaatsingen hoger is, namelijk 35.
‘Het was fantastisch om het project naar signalering en registratie van slachtoffers mensenhandel in de jeugdhulpverlening samen uit te voeren met CoMensha en vertegenwoordigers van verschillende jeugdinstellingen. Op deze wijze kunnen we wetenschappelijk onderzoek en expertise direct ten dienste stellen van de praktijk. Ik hoop van harte dat de concrete aanbevelingen leiden tot een betere signalering van slachtoffers in de jeugdhulpverlening’.
Conny Rijken, hoogleraar Mensenhandel en Globalisering, Tilburg Law School, Department Criminal Law
“Om slachtoffers van seksuele kinderuitbuiting & mensenhandel bij te staan én organisaties als CoMensha te ondersteunen, is in 2020 platform HOPE* opgericht. Een platform van 10 getrainde ervaringsdeskundigen die Hulp, Ondersteuning, Preventie en Educatie kunnen geven als het gaat over seksuele uitbuiting, toxische liefdesrelaties en/of (gedwongen)prostitutie als jongvolwassene. Onze missie is om een vertaalslag te maken van beleid naar praktijk. Alleen SAMEN kunnen we slachtoffers hoop geven en mensenhandel echt aanpakken.”
Romana van Beek, Ervaringsdeskundige bij Platform HOPE.
*een initiatief van Defence for Children-ECPAT en CKM
Factsheet over mensenhandel
Eén meldcode slachtoffers huiselijk geweld en kindermishandeling en slachtoffers van mensenhandel. Via de CC-BY-NC 4.0 Creative Commons-licentie kunnen andere beroepsverenigingen de factsheet ook opnemen in hun meldcodes.
Lees verder op
Aandachtsfunctionaris/ketenregisseurs
In de regio Rotterdam-Rijnmond en in de Politie Eenheid Den Haag (Haaglanden en Hollands-Midden) werd een ketenregisseur aangesteld. We voerden ondersteunings-en adviesgesprekken en sloten aan bij overleggen mensenhandel in de volgende (centrum-)gemeenten en provincies: Rijswijk, Delft, Westland, Zwolle, Leeuwarden, Twentse gemeenten, Nissewaard, Tilburg, Zeeland, Limburg, Capelle a/d IJssel, regio de Markiezaten (o.a. Bergen op Zoom, Roosendaal), regio Kennemerland, Dordrecht, Rotterdam-Rijnmond, Baronie-gemeenten, Den Haag Vlaardingen, Twente, Zwolle/IJsselland en de provincies Groningen, Limburg en Zeeland.
komt hier tekst voor?
14 mei: Trainingen en webinars aanpak mensenhandel gemeenten
Veel trainingen en voorlichtingen aan medewerkers van gemeenten over het onderwerp mensenhandel zijn uitgesteld. Wel gaven we fysieke en online trainingen aan toezichthouder/handhavers, baliemedewerkers en WMO consulenten van de Limburgse gemeenten Beek, Beekdaelen, Kerkrade, Maastricht, Meerssen, Sittard-Geleen, Stein en Valkenburg, Losser (Twente), Zwolle en Den Haag.